Bitwa pod Tomaszowem Lubelskim

KRAKOWSKA BRYGADA KAWALERII

30 marca 1929 został dowódcą 17 Brygady Kawalerii w Hrubieszowie, a w roku 1930 objął dowództwo 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie. Z dniem 1 kwietnia 1937 roku 5 SBK przemianowana została na Krakowską Brygadę Kawalerii.

Organizacja pokojowa Krakowskiej BK w 1937 roku:

Dowództwo Krakowskiej BK w Krakowie

3 Pułk Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach

8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Krakowie

5 Pułk Strzelców Konnych w Tarnowie (od 1934 roku w Dębicy)

5 Dywizjon Artylerii Konnej w Krakowie (od wiosny 1939 roku w Oświęcimu)

5 Szwadron Pionierów – Kraków

Szwadron Łączności – Kraków

Gen. Zygmunt Piasecki na inspekcji w Podoficerskiej Szkole CKM w 1939.

1 stycznia 1938 roku Zygmunt Piasecki awansował na generała brygady. We wrześniu 1939 r. stanął na czele Krakowskiej Brygady Kawalerii działającej w składzie Armii „Kraków”. 2 września otrzymał dowództwo grupy złożonej z 7 Dywizji Piechoty i Krakowskiej Brygady Kawalerii, jednak z powodu rozbicia przez Niemców tej pierwszej do utworzenia tej grupy nie doszło. Brygada, rozlokowana 30 sierpnia w rejonie Koziegłowy – Woźniki – Ligota, miała za zadanie osłaniać północne skrzydło frontu śląskiego.

Krakowska Brygada Kawalerii pod dowództwem gen. bryg. Zygmunta Piaseckiego wchodziła w skład Armii „Kraków”. Broniła odcinka Ząbkowice–Częstochowa na prawym skrzydle Armii. W pierwszych dniach września niemiecki XV Korpus Armijny gen. piech. Hermanna Hotha przełamał jej obronę pod Woźnikami i Zawierciem.

1 września 3 Pułk Ułanów Śląskich bronił Koszęcina i Kalet przed niemiecką 2 Dywizją Lekką gen. por. Georga Stumme. Tego dnia Niemcom udało się zepchnąć pułk na pozycję pod Woźnikami. 2 września rano ponowiła natarcie niemiecka 2 Dywizja Lekka, wdzierając się w obronę Brygady na Floriańskiej Górze bronionej przez szwadron 3 Pułku Ułanów Śląskich. Tu kontratakiem zdołano odzyskać pozycję, ale pod Ligotą Woźnicką Niemcom udało się przełamać obronę 8 Pułku Ułanów. Pod naporem wroga Brygada rozpoczęła odwrót pod Zawiercie nad Wartą. 3 września 8 Pułk Ułanów oddzielił się od Brygady i walczył następnie pod Szczekocinami, a potem w ramach Armii „Lublin”. 4 września Brygada otrzymała rozkaz odwrotu nad Nidę w kierunku Pińczowa i Miechowa. Cofająca się Brygada była często atakowana przez niemiecką 2 Dywizję Lekką. W dniach 5-6 września walczyła pod Pińczowem, po czym wycofała się ku Wiślicy. 7 września osłaniała w Nowym Korczynie sztab Armii. 10 września przeprawiła się prawy brzeg Wisły pod Baranowem Sandomierskim. Następnie wzięła udział w I bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. 14-15 września jednostki Armii „Kraków” i „Lublin” toczyły ciężkie walki w Puszczy Solskiej. 16 września Armia „Kraków” kontynuowała bitwę pod Biłgorajem. W walkach tych brała udział Brygada, broniąc rejonu silnie atakowanych przepraw na rzece Tanew pod Budziarzami i Księżpolem. 15 września o świcie na przeprawę przez Tanew pod Księżopolem wyszło silne uderzenie niemieckie. Po trzygodzinnej walce Niemcy zostali odrzuceni pod Tarnogród. Brygada zaatakowała Tarnogród, wdzierając się na północny skraj miasta i do rynku, ale przeciwuderzenie Niemców odrzuciło ją ponownie na linię Tanwi. 16 września walczyła pod Dereźnią Solską i Dereźnią Majdańską oraz Starym Majdanem i Nowym Majdanem. Nie udało się jej przebić z okrążenia w kierunku południowym. Skapitulowała wraz z resztą Armii 20 września 1939. [źródło: wikipedia]

Krótkiej Kroniki Działań KBK… gen. Zygmunta Piaseckiego:

D-ca Armii, chcąc uniknąć rzezi, na drugi dzień [po daremnych próbach przebicia się do Lwowa] postanowił kapitulować. D-ca brygady wezwał oficerów brygady na odprawę i przedstawił dwie możliwości: 1. przebijać się 2. kapitulować. Większość była zdania, że na coś jeszcze się krajowi przydać możemy. D-ca brygady pozostawił wolną rękę tym, którzy chcieli szukać dla siebie innego rozwiązania, np. przedzierania się w małych grupach. Wielu oficerów odłączyło od brygady. D-ca brygady pozostał z tymi, których nie mógł wyprowadzić z tego przykrego położenia, a których była znakomita większość obecnych jeszcze w brygadzie. Brygada skapitulowała.

11. Bitwa pod Tomaszowem Lubelskim
(17-20.9.1939, d-ca Brygady)